Một số người lại có lối tư duy hời hợt, số khác lại chỉ chăm chăm vào con số thực tế. Chúng ta bắt đầu buổi thảo luận bằng chiếc mũ trắng. Lịch sử ghi mốc đầy những cái nhìn thiếu thực tế và những giấc mơ này đã trở thành hiện thực.
Đó là cách tốt nhất theo kiểu tư duy truyền thống. Tuỳ thuộc vào kết quả đạt được, mọi người cũng có thể thay đổi trật tự những chiếc mũ. Nó có thể là một môn thể thao dành cho dịp đi nghỉ.
Mức độ ảnh hưởng đứng hàng thứ hai chính là những cảm xúc được xuất phát sự nhận thức ban đầu. Năm 1998, tôi được mời nói chuyện trong một hội nghị lập hiến nước Úc khi họ đang xem xét về tương lai của đất nước liên bang này, tôi đã kể câu chuyện sau: Chiếc mũ đen ngăn không cho chúng ta làm những việc trái pháp luật, nguy hiểm, không đem lại lợi nhuận, gây ô nhiễm và những cách sử xự bất lợi khác.
Chiếc mũ trắng cũng chỉ ra những câu hỏi cần được đặt ra. Nhưng những ý kiến mang tính cảm xúc như vậy không được chấp nhận nếu bạn dang sử dụng chiếc mũ trắng, trừ phi là bạn thuật lại cảm xúc của những khách hàng tiềm năng mà bạn đã phỏng vấn. … Chúng ta sẽ bắt đầu với chiếc mũ xanh da trời để thiết kế chương trình mà chúng ta muốn tuân theo.
Phương thức tư duy phương Tây được xây dựng 23 thế kỷ trước bởi ba nhà hiền triết Hy Lạp với nền tảng là sự tranh luận. Lối tư duy mũ xanh kiểm soát kiểu tư duy thảo luận cũng giống như một người đánh xe ngựa điều khiển con ngựa bằng cách hướng dẫn nó từng bước, từng bước một. Thường thì những người trở thành người sáng tạo chính là những người dành nhiều thời gian để cố gắng là một người sáng tạo bởi vì họ có động lực thúc đẩy chính là sự sáng tạo.
Tất cả những vấn đề đó đều được thảo luận khi mọi người sử dụng tư duy mũ vàng. Khi học toán ở trường học, bạn tiến hành một phép cộng và có được câu trả lời. Chúng ta dựa vào những bài học đã xảy ra trong quá khứ để xét đoán những việc xảy ra trong tương lai.
Mục đích của việc sử dụng chiếc mũ đen là đưa ra những điểm thận trọng trên tấm bản đồ tư duy. … Anh yêu cầu tôi đề xuất phương tiện truyền thông cho chiến dịch quảng cáo. Y hệt như vậy, có rất nhiều người trong cuộc sống đã lạm dụng việc sử dụng chiếc mũ đen,sử dụng hết quỹ thời gian họ có để tìm ra những lỗi lầm.
… Ít nhất bạn cũng nên thử sử dụng chiếc mũ xanh. Và chúng ta chưa quyết định giải thích nào là đúng. Chúng ta không phải ai rồi cũng trở thành thiên tài, nhưng ai là người trong số những người chơi Tennis chuyên nghiệp không mơ tới một trận thắng trong giải Winbledon?
… Ít nhất bạn cũng nên thử sử dụng chiếc mũ xanh. Liệu người đó có nên ngắt lời và chỉ ra ngay lỗi lầm đó? Cách tốt hơn là hãy sử dụng thời gian áp dụng chiếc mũ trắng để đưa ra những số liệu khác. Thời gian là vô cùng quan trọng.
Khi chúng ta có được một trong những ý tưởng đó và đem ra thảo luận, chúng ta sẽ thấy vấn đề được xem xét một cách toàn diện hơn, ngay cả khi chúng ta xem xét theo lối đánh giá chiếc mũ vàng hay lối đánh giá chiếc mũ đen. Điều này nhiều khi được hiểu một cách đơn giản là sự chú ý có chủ đích vào một chủ đề và liệt kê tất cả những cách đã biết và để giải quyết chúng. Đây chính là điều mà mọi người làm với lối tư duy mới lạ.