Và ở chiếc mũ xanh da trời ở bước kế tiếp sẽ chỉ ra cho chúng ta biết chúng ta cần làm gì. Có thể bạn sẽ vẫn là một chuyên gia phê phán. Đúng, tôi đang rất tức giận.
Lúc này chúng ta sẽ không đề cập tới vấn đề đó. Nếu cần, người chủ trì cuộc họp có thể đưa ra nhiều cách thể hiện khác nhau về một ý tưởng và với mỗi cách thể hiện là một chiếc mũ đỏ phù hợp. Tư duy sáng tạo thường ít được mọi người chú ý đến bởi vì mọi người không coi nó là phần cần thiết của quá trình tư duy.
Câu trả lời chính xác có thể là bao gồm cả ba. Giờ chúng ta cần chỉ ra tất cả những vấn đề tiềm tàng, những trở ngại và những khó khăn để chúng ta lên kế hoạch vượt qua những trở ngại đó. Tuy nhiên những suy nghĩ của chúng ta lại quá thận trọng.
Tuy nhiên thực tế lại có những sự việc vừa thuộc nhóm này, vừa thuộc nhóm khác, hoặc không thuộc nhóm nào cả. Vấn đề nằm ở chính việc phân nhóm này: mọi người khi được xác định sẵn là tuýp A hay B, họ thường có khuynh hướng điều khiển bản thân phù hợp với tuýp đó. Cách nghĩ như vậy thường phát huy hiệu quả kém hoặc chẳng có hiệu quả gì.
Điều này dẫn dắt mọi người quay lại kiểu tranh luận thông thường- Trưởng nhóm sẽ chỉ ra thời điểm thay đổi mũ. Cách lý tưởng nhất là cả người tư duy lẫn người nghe đều áp dụng cùng lúc chiếc mũ xanh. Mức giá này được ấn định dựa trên mức giá hiện hành cộng với mức độ lạm phát cho phép.
Và liệu họ có thể chấp nhận chịu đựng được sự sáng tạo ngay cả khi bản thân họ không muốn sử dụng nó. Chúng ta đã đề xuất những cách tiếp cận vấn đề khác nhau. Với chiếc mũ trắng, vấn đề của bạn được xem xét dựa trên những thông tin, không hề mang tính phán đoán.
Chính vè lẽ đó việc phát triển sự nhạy cảm với giá trị là một việc làm hết sức quan trọng. Chúng ta chia thời gian để lần lượt xem xét những hiểm hoạ (Mũ đen), tìm kiếm những ý tưởng mới (Mũ xanh lá cây), tập trung vào xử lý thông tin (Mũ trắng). Tôi cảm thấy rất hạnh phúc nếu tôi có cơ hội tham gia một buổi thảo luận mà ở đó bản đồ tư duy đã được hình thành trước khi những người thảo luận đưa ra những quan điểm khác nhau.
…Chiếc mũ đen chỉ ra rằng loại bật lửa mới với giá rẻ sẽ ảnh hưởng xấu đến doanh số bán hàng của chúng ta. Việc ấn định một khoảng thời gian ngắn, sau đó tăng thêm, nếu cần thiết, tốt hơn là việc ấn định khoảng thời gian dài, bởi đôi khi mọi người băn khoăn không biết. Và tới một số người, đây là một thói quen.
Như thế cả hai giải thích đều được định vị trên bản đồ tư duy. Trọng tâm chiếc chiếc mũ trắng chính là tìm kiếm và chỉ ra những thông tin cần thiết. Và thậm chí chỉ trong phạm vi quyết định, chương trình được sử dụng cho quyết định này cũng khác với chương trình sử dụng cho quyết định khác.
Nếu đó là một chiếc ghế phức tạp, bạn sẽ lại đưa ra ngay nhận xét rằng người thiết kế chiếc ghế đó thiếu óc thẩm mỹ hoặc là một người kiêu căng. Mọi người thường dễ dàng chấp nhận rằng sáng tạo là nhờ vào tài năng hoặc cá tính, và bởi vì họ không có hai nhân tố này, họ cho rằng tốt hơn là họ nhường phần tư duy sáng tạo đó cho người khác. Tôi không nhắc lại ở cuốn sách này nữa.